ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ท่านผู้หญิง ศรีนาถ สุริยะ (28 กรกฎาคม พ.ศ. 2459 – 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2554) คุณข้าหลวงใหญ่ในพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี และเป็นพระอาจารย์ประจำพระองค์ในสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี พระราชธิดาเพียงพระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และอดีตคณบดีคณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
ประวัติ
ท่านผู้หญิงศรีนาถ สุริยะ มีนามเดิมว่า ศรีนาถ สุทธะสินธุ เกิดเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2459 ที่จังหวัดนครราชสีมา เป็นธิดาของพระนาถปัญญา (ทับทิม สุทธะสินธุ) กับนางนาถปัญญา (แจ่มมานู สุทธะสินธุ) มีพี่น้องร่วมบิดามารดา 3 คน คือ
- พันเอกฟื้น สุทธะสินธุ
- นางกวดหุ้มแพร (กมะลา สุจริตกุล) ภรรยานายกวดหุ้มแพร (โต สุจริตกุล)
- ท่านผู้หญิงศรีนาถ สุริยะ
ท่านผู้หญิงศรีนาถ สุริยะ ได้รับการศึกษาชั้นต้นจากโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย ได้รับปริญญาอักษรศาสตร์บัณฑิตจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและปริญญาโททางวิชาประวัติศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา หลังจากสำเร็จการศึกษาแล้ว ท่านผู้หญิงศรีนาถ สุริยะ ได้เข้ารับราชการเป็นอาจารย์และหัวหน้าหมวดสังคมศึกษา โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาต่อมาได้เป็นศึกษานิเทศก์ กรมวิสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการและครั้งสุดท้ายได้ดำรงตำแหน่ง คณบดีคณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ( รักษาการแทนคณบดี 1 สิงหาคม 2513 – 26 ธันวาคม 2514 และ ดำรงตำแหน่งคณบดี 27 ธันวาคม 2514 – 31 มกราคม 2517 ลาออกราชการ )
คุณข้าหลวงและพระอาจารย์
ท่านผู้หญิงศรีนาถ สุริยะ เป็นทั้งคุณข้าหลวงในพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี และพระอาจารย์ในพระองค์สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี พระราชธิดาเพียงพระองค์เดียวใน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว กับ พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี และ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ซึ่งทรงไว้วางพระทัยมาก ท่านผู้หญิงเคยตามเสด็จ พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี และ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ประพาสสหรัฐอเมริกา
เมื่อครั้นสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ยังทรงพระเยาว์ทรงเคยตรัสกับท่านผู้หญิงศรีนาถ สุริยะ ความว่า …ฟ้าหญิงรักทูลกระหม่อมก๊ะมาก ชาติหน้าขอให้ได้เกิดเป็นลูกทูลกระหม่อมก๊ะ ขอให้นับถือพระพุทธศาสนา และขอให้ได้เกิดเป็นคนไทย แต่เมื่อมีพระชันษาสูงได้มีผู้เข้าเฝ้าถามถึงการจำชื่อและวันเดือนปีเกิดที่เคยโปรดได้ไหม พระองค์จึงรับสั่งว่า “สมองฟ้าหญิงแก่แล้ว ทำ (คิดเลข) ไม่ได้แล้ว” แต่กระนั้นพระองค์ก็ทรงใฝ่รู้อยู่เสมอ มีรับสั่งกับคุณหญิงศรีนาถ สุริยะ พระอาจารย์ที่เข้าเฝ้าประจำว่า “ฟ้าหญิงอยากเรียนหนังสือ” คุณหญิงศรีนาถจึงถวายบทเรียนง่ายๆ แก่พระองค์
งานประพันธ์
งานประพันธ์ของท่านผู้หญิงศรีนาถ สุริยะ ส่วนใหญ่เป็นประเภทสารคดีและตำราที่เกี่ยวกับวิชาสังคมศึกษาโดยเฉพาะวิชาประวัติศาสตร์ไทย งานเขียนและงานค้นคว้าที่อยู่ในความสนใจคืองานที่เกี่ยวกับชีวประวัติบุคคลที่ได้กระทำคุณงามความดีแก่ชาติบ้านเมือง เช่น
- ท้าวเทพสตรี ท้าวศรีสุนทร
- พระยาไชยบูรณ์และพระยาพิชัยดาบหัก
ส่วนงานเขียนอื่น ได้แก่
- ลำดับราชวงศ์ กษัตริย์ลานนาไทย
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย
- อนุสรณ์ดอนเจดีย์
ผลงานนักเขียน
พูดดี มีศรีศักดิ์
อ้างอิง : https://www.google.com