เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ นักการเมืองและศิลปินชาวไทย ดำรงตำแหน่งสมาชิกวุฒิสภาไทย ชุดที่ 12 และ เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ประจำปีพุทธศักราช 2536 กวีรางวัลซีไรต์ อดีตสมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติ
ประวัติ
เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ เกิดวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ. 2483 ที่บ้านพนมทวน อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี เป็นบุตรคนโตและเป็นผู้ชายคนเดียวในจำนวนพี่น้อง 5 คน บิดาชื่อนายฮกหรือสมบัติ พงษ์ไพบูลย์ มารดาชื่อนางสมใจ บิดาเคยเป็นหลงจู๊โรงฝิ่น เนาวรัตน์เรียนจบชั้นประถมปีที่ 4 จากโรงเรียนวัดบ้านทวน และต่อชั้นมัธยมศึกษาที่โรงเรียนวิสุทธรังษี จังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งเป็นโรงเรียนประจำจังหวัด จากนั้นได้ศึกษาต่อชั้นเตรียมอุดมศึกษาที่โรงเรียนทวีธาภิเศก และจบปริญญาตรีจากคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เมื่อปี พ.ศ. 2508
ครอบครัวของเนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ชอบการแต่งโคลงกลอน ชอบดนตรีไทย มารดาชอบอ่านวรรณคดี เขาจึงอ่านหนังสือได้ตั้งแต่อยู่ชั้นประถมปีที่ 1 เป่าขลุ่ยได้ตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เขาเป็นคนช่างคิดช่างสังเกตมาตั้งแต่เด็กๆ ขณะที่เนาวรัตน์กำลังศึกษาชั้นมัธยมปีที่ 3 ที่โรงเรียนวิสุทธรังษีอยู่นั้น เนาวรัตน์ได้พบโคลงสี่ที่บิดาเขียนไว้เมื่อยังหนุ่ม จึงเกิดแรงบันดาลใจเขียนโคลงส่งไปลงหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น เขาเริ่มเขียนกลอนเมื่อชั้นมัธยมปีที่ 5-6 และเขียนจริงจังช่วงที่เรียนมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ช่วงนั้นเขาไม่ค่อยได้เรียนหนังสือ ชอบเอลวิส เพรสลีย์เป็นชีวิตจิตใจ ไว้ผมทรงเดียวกับเอลวิส พกหนังสือ I.S. Song Hits กว่าจะเรียนจบปริญญาตรีที่คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จึงใช้เวลาถึง 7 ปี หลังจากเรียนจบแล้วไปบวช ระหว่างพ.ศ. 2511-12 หลังจากลาสิกขาแล้วได้ไปทำงานอยู่ในกองบรรณาธิการ นิตยสาร วิทยาสาร ของ ไทยวัฒนาพานิช เมื่อปี 2514 เนาวรัตน์แต่งงานกับคุณประคองกูล อิศรางกูร ณ อยุธยา มีมีบุตรธิดา 2 คน คือ ประคำกรองและแก้วเก้า เนาวรัตน์เคยเป็นอาจารย์สอนวิชาการประพันธ์อย่างสร้างสรรค์ที่ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี
การทำงานในคณะสมัชชาปฏิรูปประเทศ
นายเนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ ได้เข้ามามีบทบาททางการเมือง ภายหลังการชุมนุมของกลุ่มคนเสื้อแดง พ.ศ. 2553 ยุติลง โดยเข้ามาทำหน้าที่เป็นคณะสมัชชาปฏิรูปประเทศ ซึ่งประกอบด้วยคณะกรรมการ จำนวน 27 คน เพื่อรวบรวมข้อมูล รับฟังความคิดเห็น และนไปสู่นโยบายในการปฏิรูปประเทศไทย
ประวัติการศึกษา
- ปริญญาตรี :นิติศาสตร์บัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ศิลปศาสตรบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (วัฒนธรรมศึกษา) จากสหวิทยาลัยทราวดี มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี
- ปริญญาเอก : ศิลปศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมาศักดิ์ (ภาษาและวรรณคดีไทย) คณะมนุษย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
ศิลปศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมาศักดิ์ (ภาษาไทย) คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี
ประวัติการทำงาน
- พ.ศ. 2508 รับราชการในกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติ
- พ.ศ. 2510 – 2511 อุปสมบทและถือถุดงค์ไปสวนโมกข์ เพื่อศึกษาพระธรรมกับท่านพุทธทาสภิกขุ
- พ.ศ. 2511-2512 ประจำกองบรรณาธิการวิทยสาร
- พ.ศ. 2513 แสดงภาพยนตร์โทรทัศน์เรื่อง “พระอภัยมณี” ของสุนทรภู่ รับบทเป็น พระอภัย ของไชโยภาพยนตร์
- พ.ศ. 2514-2515 อาจารย์ประจำภาควิชาประพันธ์อย่างสร้างสรรค์
- พ.ศ. 2516 พนักงานฝ่ายการพนักงาน ธนาคารกรุงเทพ จำกัด
ในปี พ.ศ. 2562 ได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกวุฒิสภา
ผลงาน
งานรวมเล่มร้อยกรอง
- คำหยาด
- อาทิตย์ถึงจันทร์
- เพียงความเคลื่อนไหว (กวีนิพนธ์รางวัลซีไรต์ พ.ศ. 2523)
- ชักม้าชมเมือง
- เพลงขลุ่ยเหนือทุ่งข้าว
- จารึก ร.ศ. 200
- กรุงเทพทวารวดี
- เพลงขลุ่ยผิว
- ประคำกรอง
- วารีดุริยางค์
- ตากรุ้งเรืองโพยม
- ข้างคลองคันนายาว 1
- ข้างคลองคันนายาว 2
- ก.ข.ขับขาน
- จ๊ะเอ๋
- ลุงเต่ากับลิ่งต้อยติ่ง
- คำทายลายแทง
- รักใคร่ไยดี
- แว่วไหวในสายลม
- ขับไม้มโหรี
- เหมือนข่าวความรักจักมา
- มุมมอง
- น้ำใสไม้สวย
- เขียนแผ่นดิน
- ที่นี่ขัดข้องหนอ
- ดาบที่หมกอยู่ในจีวร
- ดังนั้นฉันจึงเขียน
- แผ่วผ่านธารน้ำไหล
- เจ้าประคุณเอ๋ย (พ.ศ. 2532)
- นกขมิ้น
- หยุดสักนิด คิดสักหน่อย หมุดหมายที่ 1
- หนึ่งได้แรงใจ
- ความคิดในดอกบัว (พ.ศ. 2532)
ความเรียง
- ที่นี่ขัดข้องหนอ
- มุมที่ไม่มีเหลี่ยม
- ดาบที่หมกอยู่ในจีวร
- เจ้าประคุณเอ๋ย
- บังอบายเบิกฟ้า
- ฝึกพื้นใจเมือง
- ความคิดในดอกบัว
- มืดจริงหนอ
- นอกรั้วโรงเรียน
- อยู่เหย้าประจำยาม
- คว้างหล่นบนแผ่นดิน
- มองพม่า
- ลวดลายประแจจีน
- เหยียบแผ่นดินหยก
- ซอยเท้าเข้าญี่ปุ่น
- แผ่วผ่านทางน้ำไหล
- เรียงร้อยถ้อยคำ
- ดังนั้นฉันจึงเขียน
- ปี่ซังข้าวน้อย
- บ้านเก่า
ผลงานแปลที่เขียนกับนักเขียนอื่น
- คัมภีร์คุณธรรม กับ สมเกียรติ สุขโข
- สองตะเกียง กับ ล. เสถียรสุต
- ห่วงอาหาร กับ สมเกียรติ สุขโข และ สโรชา
- ก.ข.ขับขาน กับวีระศักดิ์ ขุขันธิน
- ๖ ตุลามหากาพย์ กับ กลุ่มกวีร่วมสมัย
- วันฆ่านกพิราบ กับ มหาสมภาร พรหมทา
งานเพลง
- อัลบั้ม เพลงแผ่นดิน จาก 3 คีตกานต์กวี ร่วมกับ พงษ์เทพ กระโดนชำนาญ และ ธนิสร์ ศรีกลิ่นดี
- เพลงมหาชัย ทำนอง : สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต / บทร้อง : เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์
- “เพลงใบไม้ร่วง” เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ ได้ประพันธ์บทร้อง ในโอกาส งานพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ทำนอง : ธนิสร์ ศรีกลิ่นดี ดนตรี : สถาพร นิยมทอง ขับร้อง : ธนพร แวกประยูร (ปาน)
สารคดีกวีนิพนธ์
- เขียนแผ่นดิน
- เขียนแผ่นดินสุวรรณภูมิลาว
- เขียนแผ่นดินสุวรรณภูมิเวียดนาม
รางวัล
รางวัลที่ได้รับ
- รางวัลวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน (ซีไรต์)
- ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์
- รางวัลศรีบูรพา
- พระเกี้ยวทองคำ
- รางวัลอัศนี พลจันทร
ผลงานที่ได้รับรางวัล
- พ.ศ. 2516 บทกวี “อาทิตย์ถึงจันทร์” ได้รับรางวัลชมเชยพิเศษ วรรณกรรมของธนาคารกรุงเทพ จำกัด (มหาชน)
- พ.ศ. 2521 บทกวี “ชักไม้ชนเมือง” ได้รับรางวัลดีเด่นจากงานสัปดาห์หนังสือ
- พ.ศ. 2523 บทกวี “เพียงความเคลื่อนไหว” ได้รับรางวัลซีไรท์
- พ.ศ. 2537 บทกวี “เพลงขลุ่ยผิว” ได้รับรางวัลดีเด่นจากงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ
- พ.ศ. 2527 บทกวี “ก.ข.ขับขัน” ได้รับรางวัลดีเด่นจากงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ แต่งร่วมกับ วีระศักดิ์ ขุขันธิน
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2558 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้น 3 ตติยดิเรกคุณาภรณ์ (ต.ภ.)
ผลงานนักเขียน
เพียงความเคลื่อนไหว
อ้างอิง : https://www.google.com https://th.wikipedia.org/wiki